Z jaką datą skuteczna jest zmiana komplementariusza? Zmiana umowy spółki komandytowej
Z jaką datą skuteczna jest zmiana komplementariusza?
Zmiany w spółce komandytowej są normalną częścią ,,życia spółki”. Część z nich wymaga zmiany treści umowy Twojej spółki. Wspominałem o tym szerzej tu.
Możesz dokonać takich zamian właśnie w tym okresie. Wynika to z tego, że skoro i tak sp.k. ma obowiązek złożenia sprawozdania finansowego, musisz wypełnić formularze, zapłacić, to możesz od razu zgłosić do KRS zmiany w umowie spółki komandytowej.
Jak zawsze przy zmianach w umowie możesz mieć sporo pytań. Jednym z nich jest wątpliwość, z jaką datą skuteczna jest zmiana komplementariusza w spółce komandytowej?
Ma to duże znaczenie odnośnie odpowiedzialności komplementariusza przed wierzycielami za długi spółki, odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, czy obowiązkowi podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Odpowiedź nie jest oczywista, a prawnicy spierają się o to kiedy zmiana jest skuteczna. Główne stanowiska to:
- Zmiana umowy spółki komandytowej jest skuteczna i wiążąca prawnie od chwili zarejestrowania zmiany w spółce przez sąd rejestrowy. Nie od podpisania zmiany umowy przez wspólników, czy złożenia przez Ciebie w KRS wniosku o zmianę wpisu. Dotyczy to również zmiany komplementariusza.
Taki jest jeden z poglądów prawników [1]. Opisując to mądrzej, wpis komplementariusza dokonany przez sąd ma charakter konstytutywny (tworzący prawo).
Prościej – zmiana komplementariusza jest skuteczna z chwilą wpisania tego faktu do rejestru przedsiębiorców KRS.
- Pogląd drugi i dominujący [2] głosi, że zmiana komplementariusza jest skuteczna od chwili zmiany umowy spółki komandytowej. Sam wpis w rejestrze przedsiębiorców KRS ma charakter potwierdzający i informujący (deklaratywny).
Jakie jest moje prywatne zdanie? Osobiście przychylam się do pierwszego stanowiska, nawet jeśli jestem w mniejszości 🙂 . Dlaczego? O tym przekonasz się po lekturze komentarzy. Uwaga – nie muszę mieć racji!!! Bezpieczeństwo moich klientów zmusza mnie jednak do pokornego podporządkowania praktyki działania poglądowi z którym się nie zgadzam 🙂 .
Jeśli planujesz zmiany w umowie Twojej spółki komandytowej, warto byś pamiętał o tym, że sądy, ZUS i organy podatkowe przychylają się do tego drugiego stanowiska!!!
[1] np. M. Litwińska-Werner: Kodeks spółek handlowych. Komentarz 2007, s. 369; J.P. Naworski [w:] R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, J.P. Naworski, K. Strzelczyk: Komentarz do Kodeksu spółek handlowych. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 2001, s. 299; J.A. Strzępka (red.): Kodeks spółek handlowych, Komentarz 2009, s. 191.
[2] np. J. Szwaja [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A Szumański, J. Szwaja, M. Tarska: Kodeks spółek handlowych, Komentarz 2006 t. I, s.760, wyrok SN z 7.03.2012 r., sygn. akt: II UK 18/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 27.08.2012 r., sygn. akt: III AUA 1554/11.
Uwaga – post edytowany i uzupełniony 19.06.2014 r. dzięki komentarzowi jednego z czytelników mojego bloga (anaka@gmail.com). Dziękuję za inspirację i motywację do pracy!
Zbigniew Korsak
radca prawny
Zdjęcie: Александар Цветановић
***
Jak uzyskać odpis pełny z KRS? Dostępny on-line!
Jak uzyskać odpis pełny z KRS? A poprawnie informację odpowiadającą odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS?
Dotychczas wymagało to wycieczki do jednego z wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego. Zainwestowania w wymiar sprawiedliwości 60 zł (opłata sądowa). Odstania swoje w kolejce [Czytaj dalej…]
Dzień dobry!
Wpis do KRS, nie jest w tym przypadku wpisem konstytutywnym.
Dziękuję za komentarz!
Mój wpis został rozszerzony. Bardzo chętnie poznam Pani argumentację przemawiającą za tym, że wpis jest deklaratywny.
Duże podziękowania za inspirację do pogłębienia wpisu 🙂
Dziękuję
Zbigniew Korsak
Proszę bardzo 🙂
Z komentarza Strzępki: „Nie ma wątpliwości co do tego, że po zmianach dokonanych ustawą z 12.12.2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 229, poz. 2276), wpisy wszystkich spółek osobowych do rejestru przedsiębiorców mają charakter konstytutywny. Nie oznacza to jednak, że wszelkie wpisy dotyczące zmian w umowach spółek osobowych mają także charakter konstytutywny. Jeżeli bowiem ustawodawca nie przesądził o charakterze wpisu zmiany umowy spółek osobowych, to przyjąć należy, że wpisy te mają charakter deklaratoryjny. Zasadą na gruncie prawa spółek są wpisy o charakterze deklaratoryjnym oraz obowiązkowym.”
Przy spółkach kapitałowych ta kwestia jest jasno przez ustawodawcę przedstawiona – art. 255 § 1 KSH co do spółki z o.o. i art. 430 § 1 KSH w odniesieniu do spółki akcyjnej.
W całości więc popieram stanowisko, że wpis do KRS w związku ze zmianą umowy spółki ma charakter jedynie deklaratywny i powyższe uzasadnienie wg mnie jest słuszne.
Pozdrawiam serdecznie 🙂
aplikantka notarialna
Ależ ciekawa dyskusja nam powstała!
Dla jasności – zwolennicy deklaratywnego charakteru wpisu zmian w rej.przed. KRS odnoszą go do spółek osobowych. Wyjątkiem jest spółka komandytowo akcyjna, do której stosuje się przepisy o spółce akcyjnej. Co powoduje że dla niej wpis w rejestrze jest konstytutywny.
Swój pogląd o konstytutywnym charakterze wpisu w KRS dla zmian w umowie spółki osobowej opieram na brzmieniu art. 25[1] paragraf 1 k.s.h. Do spółki komandytowej ma to zastosowanie w związku z art. 103 k.s.h.
I wiem że jestem w zdecydowanej mniejszości 🙂
Pozdrawiam przyszłą Panią notariusz.
Dziękuję i zapraszam do komentowania. Miło pospierać się merytorycznie.
Zbigniew Korsak
A czy o konstytutywnym charakterze wpisu do KRS zmian dotyczących (m.in) zmiany wspólników sp.k. nie przesądza art. 110. par. 2. KSH?
No właśnie. Bardzo dobry argument.
Tylko się nie przyjął w obrocie 🙂
Dziękuję za komentarz.
Zbigniew Korsak
Czy ktoś może podać źródlo tego cytatu z komentarza Strzępki? Przeanalizowałam komentarz do art. 109 i 110 KSH i niestety nie widzę nic takiego. Chyba, że takie stwierdzenie znajduje się w komentarzu do innego artykułu?
„Bezpieczeństwo moich klientów zmusza mnie jednak do pokornego podporządkowania praktyki działania poglądowi z którym się nie zgadzam”.
A jak by Pan postąpił, gdyby nastąpiła wymiana składu osobowego w spółce dwuosobowej w ten sposób, że do spółki przystępowałby nowy wspólnik w drodze zmiany umowy spółki, a jednocześnie – w drodze zmiany umowy spółki – jeden ze wspólników występowałby ze spółki? Czy przyjąłby Pan pierwszy pogląd i zgłosiłby Pan wszystkie zmiany umowy spółki naraz do KRS, czy też raczej drugi pogląd, zgodnie z którym drugi aneks do umowy spółki (przewidujący wystąpienie ze spółki) wspólnicy powinni podpisać po zarejestrowaniu zmiany pierwszego aneksu?
Warto mieć na uwadze to, że przyjęcie drugiego poglądu będzie więcej kosztować!
Panie Marcinie, dziękuję za ciekawy i celny komentarz.
Rozwiązań takiej sytuacji w spółce komandytowej jest przynajmniej kilka. Słusznie Pan zauważył że opcja:
– zmiana umowy spółki, a następnie rejestracja zmiany w KRS, a następnie znów zmiana i rejestracja zmiany wiąże się z kosztami.
Konkretne rozwiązanie w konkretnym przypadku zależy od wielu czynników, takich choćby jak: koszt operacji, inne ryzyka spółki i wspólników, koszty podatkowe, gotowość do poniesienia ryzyka, etc.
Jak widać temat zmiany umowy spółki komandytowej i to kiedy jest ona skuteczna, jest ciekawy. W przyszłości podsumuję dotychczasowe wpisy, głosy z komentarzy, poglądy na ten temat i skutki wybrania jednej z opcji.
Zapraszam do dalszego komentowania.
Pozdrawiam
Zbigniew Korsak
Panie Marcinie,
Z ciekawości – Pan za którym z tych poglądów się opowiada? Na czym opiera Pan swoje zdanie? Bardzo chętnie je poznam.
Pozdrawiam
Wpisy w KRS mają charakter deklaratoryjny, chyba że ustawa stanowi inaczej. Z art. 9 KSH nie wynika konstytutywny charakter rejestracji zmiany umowy spółki.
Warto zauważyć, że zmiana umowy spółki z o. o. wymaga wpisu do rejestru, co zostało wprost uregulowane w art. 255 KSH. Wynika z tego, że gdyby ustawodawca chciał, żeby wpis zmiany umowy spółki osobowej miał charakter konstytutywny, wyraziłby to wprost.
Zatem zmiana umowy spółki jest skuteczna z chwilą zawarcia aneksu, chyba że co innego wynika z tegoż aneksu.
Ponadto art. 25[1] paragraf 1 KSH uzależnia powstanie spółki jawnej od rejestracji, nie dotyczy zaś zmiany umowy spółki.
Podobnie art. 163 KSH uzależnia powstanie spółki z o. o. od rejestracji.
Gdyby art. 25[1] paragraf 1 KSH miał uzależniać skuteczność zmiany umowy spółki j. od wpisu w KRS, to również art. 163 KSH uzależniałby skuteczność zmiany umowy sp. z o. o. od wpisu w KRS i art. 255 KSH byłby zbędny.
Wniosek z tego płynie taki, że albo art. 255 KSH stanowi superfluum, albo zmiana umowy spółki jawnej nie wymaga wpisu do rejestru.
Dziękuję Panie Marcinie za wkład do powstałej dyskusji.
Pozdrawiam
Zbigniew Korsak
Dzień dobry, a co mam zrobić z ZUS, który twierdzi, że wyjście KOMANDYTARIUSZA ze spółki jest wiążące z datą wpisu do KRS a nie datą prawidłowo złożonego i po uplywie okresu wypowiedzenia? 🙁
Ech ten ZUS….
przeważnie rozumie przepisy tak by zapłacić jak najwięcej.
Pod wpisem ma Pani sporo argumentów potwierdzających kiedy wyjście wspólnika jest wiążące. A w Pani sprawie? Nie wiem na jakim jest etapie, ale decyzje można skarżyć.
Zbigniew Korsak
A to ci psikusa wykręcił NSA:
,,Dopiero dokonanie wpisu do rejestru, konkretyzującego charakter udziału wspólnika w spółce komandytowej jako komandytariusza, powoduje że od tego dnia ponosi on odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli, na zasadach określonych w art. 111 Kodeksu spółek handlowych, tj. do wysokości sumy komandytowej.”
Wyrok NSA z 14.05.2015 r., sygn. akt: II FSK 965/14
Oczywiście, zgadzam się w 100%, tak samo jeśli chodzi o wpis komplementariusza. Jeden i drugi odpowiada dopiero wtedy kiedy udział zostanie w KRS wpisany a zmiana zostanie ogłoszona w MSiG. Co wcale nie oznacza, że od tego dnia jest wspólnikiem. Wspólnikiem jest od dnia zawarcia umowy. Zmiana umowy spółki osobowej zawsze będzie miała charakter deklaratoryjny, bo jak argumentowali moi przedmówcy wniosek przeciwny nie wynika w żaden sposób z Kodeksu, gdyby ustawodawca chciał – wzorem ze spółek kapitałowych – aby zmiana umowy spółki osobowej miała charakter konstytutywny to zaznaczyłby to wprost w samej ustawie. Ponieważ tego nie uczynił wnioskowanie per analogiam byłoby moim zdaniem nadużyciem. Ja mam jednak wątpliwość od kiedy skuteczna jest zmiana nazwy ze względu na zmianę komplementariusza. Spółka dwuosobowa, wspólnicy oboje są osobami fizycznymi, jedna z nich jest komandytariuszem, druga komplementariuszem, do Spółki przystępuje spółka zoo w miejsce komplementariusza a dotychczasowy komplementariusz (osoba fizyczna) uzyskuje status komandytariusza. W związku ze zmianą umowy spółki następuje zmiana nazwy z ABC Jan Kowalski Spółka komandytowa na ABC Sp. z o.o. Spółka komandytowa. Skoro wpis o odpowiedzialności komplementariusza ma charakter konstytutywny to uznać chyba należy że skuteczna zmiana brzmienia spółki również taki charakter będzie miała, aczkolwiek zmiana umowy spółki osobowej ma charakter deklaratoryjny i tu mam zgryz… Chciałabym poznać Pańskie zdanie an ten temat.
@Martyna
trudno godzić dwie sprzeczne koncepcje. Moim zdaniem albo 1, albo 2.
Nie ma uzasadnienia by otrzymywać taki dziwny rozkrok w którym w pewnych sytuacjach zmiana umowy spółki jest skuteczna od jej zmiany, a czasami od wpisu tej zmiany do KRS. Zwłaszcza jeśli przepisy takich sytuacji i skutków nie różnicują.
Zbigniew Korsak
Panie Mecenasie
NSA orzeka coraz większe głupoty (a nie żadne psikusy) uzasadniając je na zasadzie ignotum per ignotum. Jak wpis w KRS niby konkretyzuje charakter udziału skoro suma komandytowa (i inne parametry takie jak udział w zysku i stracie, wkłady, ilość głosów itp.) wynika z uchwały zmieniającej umowę sp. k.
Ciekawa obserwacja.
Myślę że skarżącemu w tej sprawie było nie do śmiechu. Stał się kolejną ofiarą profiskalnej wykładni przepisów.
Pozdrawiam
Zbigniew Korsak
Abstrahując trochę od tematu – czy zmiana komplementariusza zawsze wymaga zmiany umowy spółki? W przypadku translatywnego przeniesienia praw i obowiązków komplementariusza na inną spółkę nie jest wymagana chyba zmiana umowy spółki. Konkretnie chodzi mi o przypadek przejęcia spółki będącej komplementariuszem przez inną spółkę.
@Mec
dziękuję za pytanie.
Sądząc po użyciu trudnego słowa zadaje je prawnik. A jakie jest Pana/Pani zdanie?
Zbigniew Korsak
Trudnego słowa użyłem trochę na wyrost 🙂 bo w podanym przypadku przeniesienie praw następuje w ramach przejęcia spółki, nie ma więc formalnego przeniesienia praw.
Moim zdaniem jednak i w takim przypadku nie ma potrzeby zmiany umowy spółki, bo poprzez przejęcie spółka przejmująca wchodzi w ogół praw i obowiązków cywilnych, gospodarczych itp. spółki przejmowanej – skutek jest zatem ten sam właśnie jak w przypadku „translatywnego przeniesienia praw” w przypadku np. sprzedaży. A z tego co widziałem w komentarzach do ksh takie przeniesienie nie wymaga zmiany umowy spółki.
Znam kilka sposobów i szkół przenoszenia „udziału” w sp.k.
falenicka, otwocka, etc. Każda ma swoje plusy. Nie każda pasuje do każdej sytuacji.
Jeśli doszło do przejęcia wspólnika (połączenie ?) to nie dochodzi do zmiany umowy sp.k. Zmiana następuje po stronie wspólnika.
Inna sprawa jak to technicznie wprowadzić do obrotu i przepchnąć przez KRS.
Zbigniew Korsak.
Dzień Dobry,
pytanie trochę obok ale nie znalazłem wątku gdzie mógłbym je zadać.
a jak jest w przypadku uchwały o zmianie podziału zysków? Od kiedy obowiązuje (wg mnie jest to wpis deklaratywny zatem obowiązuje od dnia podjęcia uchwały – czy dobrze myślę?)?
Zmiana podziału zysków? Uchwałą?
?
Zbigniew Korsak